ACT NEDİR? (KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ)
- Psikolog Ezgi Özer
- 21 Temmuz 2024
ACT Nedir?
ACT(Acceptance & Commitment Therapy), kısaltma çevirisiyle hareket etmek, davranmak anlamına gelmektedir.
ACT(Kabul ve Kararlılık Terapisi), 1980'lerin sonlarında Steven C. Hayes tarafından geliştirilen bir psikoterapi yöntemidir. ACT’in temel amacı psikolojik esneklik kazandırmaktır. Bu terapi, kişinin yaşadığı olumsuz düşüncelerle ve duygularla başa çıkma yollarını değiştirmeye değil, bu düşünce ve duygularla farklı bir ilişki kurmaya odaklanır.
ACT Nasıl Yardım Edebilir?
ACT, bizim için gerçekte neyin önemli ve anlamlı olduğunu netleştirmemize yardımcı olarak (değerlerin netleştirilmesi) ve bu bilgiyi hayatımızı zenginleştirecek ve geliştirecek şeyler yapmamız konusunda bize rehberlik etmesi ve ilham vermesi için kullanarak, ayrıca zorlayıcı düşünce ve hislerle etkili ve şefkatli bir şekilde kabul sağlama, her ne yapıyorsak kendimizi tam olarak ona verebilme, hayatın tatmin edici yönlerinin tadını çıkarma ve onları takdir etme gibi psikolojik becerileri (kendilik becerileri) bize öğreterek yardımcı olabilir.
ACT’in Altı Temel Terapötik Süreci Psikolojik Esneklik Nedir?
Psikolojik esneklik, zorlayıcı düşünceler, duygular ve deneyimlerle karşılaştığımızda bunlarla uzlaşabilme ve değerlerimize uygun şekilde hareket edebilme yeteneğimizdir. Bu kavram, stres ve zorluklarla yüzleşebilme kapasitemizin yanı sıra, yaşamımızı anlamlı ve tatmin edici bir şekilde sürdürebilmemizi de içerir. Psikolojik esnekliği yüksek olan bireyler, karşılaştıkları zorluklara rağmen esneklik gösterip, hedeflerine ulaşmak için kararlılıkla ilerleyebilirler. Psikolojik esneklik, hayatın getirdiği iniş çıkışlarla daha etkili bir şekilde mücadele etmemize, stresi daha iyi yönetmemize ve genel olarak daha sağlıklı bir zihinsel duruma sahip olmamıza yardımcı olur.
ACT (Kabul ve Kararlılık Terapisi) gibi terapötik yaklaşımlar, psikolojik esnekliğimizi artırarak daha anlamlı ve tatmin edici bir yaşam sürmemize yardımcı olmayı amaçlar.
ACT’in Esnek Altıgeni
1)Şimdiki Anla Temas: (Şimdi burada ol!) Dışımızdaki fiziksel dünyaya ya da içimizdeki psikolojik dünyaya veya aynı anda her ikisine birden bilinçli bir şekilde dikkatimizi vermeyi, yaşantılarımızla bağlantı kurmayı ve kendimizi bunlara tamamen vermeyi içerir.
2)Ayrışma: (Düşünmeni seyret!) Düşüncelerimizi oldukları gibi görürüz; onları sıkıca kavramak yerine hafifçe tutarız ve bize rehberlik etmelerine izin veririz, bizi yönetmelerine değil!
3)Kabul: (Açık ol!) İstenmeyen içsel yaşantılarla kavga etmek, onlara direnmek ya da onlardan kaçmak yerine onlara şefkatle yer açmaktır. İstedikleri gibi ve istedikleri zamanda serbestçe içimizden akmalarına-gelip, kalıp sonra gitmelerine- izin veririz.
4) Bağlamsal Benlik: (Gözlemleyen ben) Gözlemleyen ben, herhangi bir anda ne düşündüğümüzün, ne hissettiğimizin, ne duyumsadığımızın ayırdında olan taraftır.
5) Değerler: (Önem verdiklerini bil!) Fiziksel ve psikolojik eylemlerin arzu edilen nitelikleri demektir. Adeta bir pusula gibi devamlı bir şekilde nasıl davranmak istediğimizi tanımlarlar.
6)Kararlı Eylemler: (Gerekeni yap!) Değerlerimizle yaşamak için gerekeni yapmak demektir ve değerlerimizin kılavuzluk ettiği etkili eylemler anlamına gelir